musca domestica

مگس خانگی حشره ای اهلی که به زندگی کردن با انسان عادت کرده است

بیولوژی مگس خانگی

شاید به جرات بتوان گفت مگس خانگی (Musca domestica)  یکی از مهم ترین حشراتی است که اهلی و به زندگی کردن به همراه انسان و اماکن مورد استفاده او به طور کامل عادت کرده است .

یکی از بلایای مصر باستان که در انجیل توصیف شده ، عبارت از مهاجرت انبوهی از مگس هاست و اینچنین به نظر می رسد که انسان در طول زندگی خود همیشه با آن دچار مشکل بوده است . اهمیت مگس خانگی به عنوان منتشر کننده انواع عوامل بیماری زا در سال 1898 توسط Veeder  مشخص شده است.

مگس ها از هر ماده غذایی تغذیه می کند و بر روی هر ماده ای که بتواند به عنوان غذا برای ایجاد لارو ها از آن استفاده نماید، تخمگذاری می کند .مواد غذایی مانند مواد قندی، شیر، پسمانده غذا ها، مدفوع انسان و یا حیوان، ادرار، خلط و ترشحات چرکی، زباله ها، گیاهان در حال فساد و به طور کلی هر ماده غذایی مایع یا جامدی که قابل حل در بزاق مگس باشد در رژیم غذایی مگس خانگی قرار دارد.

مگس خانگی

مگس خانگی انسان را نمی گزد اما به علت انتقال عوامل بیماری زا توسط دست، پا و بدن خود از مدفوع یا حیوانات مرده به مواد غذایی یا اماکن تهیه مواد غذایی از نظر بهداشتی دارای اهمیت زیاد است .

مگس خانگی قدرت تکثیر بسیار بسیار بالایی دارد و سیکل تخم تا تخم آن (تخم گذاری تا تبدیل به حشره بالغ تخمگذار ) به طور معمول ده روز و در شرایط ایده آل حتی بین 5 تا 6 روز می باشد .

هر چند عمر مگس خانگی کم (بین دو تا چهار هفته ) می باشد ، ولی بر اساس یک محاسبه ساده و با احتساب یک دوره ده روزه برای چرخه تخم تا تخم، چنانچه یک جفت مگس برای مثال در اول بهار تخمگذاری کنند و با فرض اینکه هیچکدام از تخم های آن ها از بین نرود ، تا اول مرداد (دوره 4 ماهه) تعداد مگس تولید شده معادل 191010000000000000000 عدد خواهد شد که قادر خواهند بود سطح کره زمین را تا ارتفاع 1.5 متر بپوشانند.

هرچند عوامل زیستی و شرایط اقلیمی باعث مرگ و میر و تلفات زیاد مگس ها شده و چنین جمعیتی هیچگاه ایجاد نخواهد شد ولی به هر حال در شرایط مناسب، جمعیت مگس ها طی چند هفته به صورت تصاعدی و انفجاری افزایش می یابد.

بیشترین تهدیدات مگس با توجه به عادات تغذیه ای خاص آن، تماس ها و رفت آمدهای مکرر بین محل های آلوده، توالت ها و محل های تجمع و دفع زباله از یک طرف و ظروف و محل های مورد استفاده توسط انسان از طرف دیگر و نیز شرایط فیزیکی بدن مگس که عوامل پاتوژن مختلف را به راحتی جذب و حمل می کند، مربوط به انتقال مکانیکی عوامل بیماری زای متعدد می باشد . در این میان انتقال عوامل بیماری زا توسط مگس، به دلیل قدرت پرواز به نسبت زیاد مگس که روزانه 3 تا 4 کیلومتر و گاه بیش از 30 کیلومتر ذکر شده، بشدت تشدید می گردد.

انتقال عوامل پاتوژن به وسیله مگس ها از سه راه انجام می شود :

  • ضمایم دهانی، پاها به خصوص موهای واقع در انتهای پاها و به طور کلی قسمت های خارجی بدن
  • مدفوع مگس، حامل عوامل پاتوژن بلعیده شده به وسیله مگس است و مگس به کرات مدفوع کرده و این عمل بیشتر در هنگام تغذیه انجام می شود. ( لازم به ذکر است مگس به طور دایم در جست و جوی مواد غذایی و تغذیه است .)
  • انتقال عوامل بیماری زا از راه مواد استفراغی مگس که این عمل نیز به طور مکرر انجام می شود.

تا کنون بیش از 100 نوع عامل بیماری زا از مگس خانگی جدا شده که به دلیل مکانیکی بودن انتقال و وجود روش های دیگر در انتقال بیماری ها، تعیین سهم در انتقال و گسترش بیماری ها در جوامع کاری غیر ممکن است ولی نقش مگس در این مورد در مناطق گرمسیری و شرایط بهداشتی پایین و در کشور های جهان سوم بسیار قابل توجه است و کنترل مگس توسط متولیان امر باید از طرق مختلف اقدام گردد .

چرخه زندگی :

چرخه زندگی مگس 1

طول چرخه زندگی مگس بسته به درجه حرارت از تخم تا بالغ 6 تا 42 روز است .طول زندگی مگس خانگی به طور معمول 2 تا 3 هفته است . که در شرایط سردتر ممکن است تا 3 ماه هم طول بکشد .

مگس خانگی تخم های خود را به طور معمول روی توده های مواد آلی مانند کود و زباله گذاشته شده و در عرض چند ساعت باز میشوند . لارو های جوان به داخل مواد محل تکثیر، نفوذ می کنند . لارو ها به اکسیژن هوا نیاز دارند؛ بنابراین در جایی میتوانند زندگی کنند که به هوای تازه کافی دسترسی داشته باشند .وقتی محیط لاروی بیش از اندازه مرطوب باشد، آن ها فقط می توانند در سطحی که خشک تر است زندگی کنند. در حالی که در محیط لاروی خشک تر آن ها چند سانتی متر به داخل نفوذ می کنند .

طول دوره لاروی حداقل 3 روز است ولی ممکن است تا چند هفته طول بکشد . وقتی لارو طول دوره خود را به اتمام رساند به نقاط خشک تر مهاجرت کرده و در خاک یا زیر خاشاک پنهان و تبدیل به شفیره میشود . شفیره جسمی کپسول مانند به نام پوپاریوم تشکیل داده و در آن به بالغ یا حشره کامل تبدیل می شود .

مگس روی چوب

تغذیه :

مگس ها از انواع غذای انسان، زباله و مواد دفعی مانند عرق و فضولات حیوانات تغذیه می کنند. در شرایط طبیعی مگس ها برای تغذیه به دنبال مواد غذایی متنوعی هستند. به علت ساختمان خاص قطعات دهانی، غذای مگس یا باید مایع یه به شکلی باشد که با ترشحات بزاقی یا چینه دان به آسانی حل شود. مگس مواد محلول را از طریق ضمایم دهانی می مکد، ولی مواد جامد را ابتدا با بزاق مرطوب کرده و بعد آن را می مکد .

آب بخش مهمی از رژیم غذایی مگس است، به طوری که مگس ها بدون آب بطور معمول بیش لز 48 ساعت نمی توانند زندگی کنند. مگس ها حداقل 2 یا 3 بار در روز نیاز به تغذیه دارند .

غذا خوردن مگسمحل های استراحت :

در طول روز وقتی مگس به طور فعال تغذیه نمی کند، ممکن است روی کف زمین، دیوار، سقف و دیگر سطوح داخل محل های مسکونی استراحت کند.

مگس ها در شب به طور طبیعی غیر فعال هستند. بهترین مکان برای استراحت سقف ها و یا نزدیک سقف ها می باشد. وقتی درجه حرارت شب بالاست، مگس خانگی اغلب خارج اتاق روی نرده ها، طناب رخت، سیم های برق، کابل ها و علف های هرز و درخت ها استراحت می کنند . محل های استراحت اغلب نزدیک مکان های مناسب برای تغذیه و تکثیر در طول روز و پناهگاهی دور از باد بوده و به طور معمول بالای سطح زمین قرار دارند. محل های استراحت بندرت بیش از 5 متر ارتفاع دارند.

دیدگاه های این مقاله بسته است.