شناخت دو نوع از مهمترین سموم در مبارزه با حشرات-پیروتیروئید ها و تترامترین
پیروتیروئید ها گروهی از ترکیبات هستند که به صورت طبیعی در برخی گیاهان از جمله گل داودی با نام علمی Chrysanthemum sp. وجود دارند. خاصیت حشره کشی این ترکیبات اولین بار در سال 1800 در ایران کشف شد.
پیرتروئیدها ترکیباتی هستند که حشرات از جمله پشه ها را از بین می برند و ابزار مهمی برای کمک به جلوگیری از گسترش آفات بهداشتی می باشند. از آن جایی که استفاده و یا عصاره گیری و اسانس گیری از این گیاه سخت می باشد بعدها اندیشه شد که این ترکیبات را به صورت مصنوعی تهیه کنند و برای کنترل آفات به کار گیرند. ترکیبات جدید را پیروتیروئید های مصنوعی نام گذاری کردند. پیروتروئید های مصنوعی نیز همانند پیروتروئید های طبیعی عمل می کنند و اثر فلج کنندگی خوبی دارند.
پیروتروئید ها معمولا همراه با یک ترکیب دیگر و یا یک سینرژیست استفاده می شوند تا عملکرد و اثر بهتری بر روی آفت هدف داشته باشند.
چهار نسل از این ترکیبات وجود دارد که به قرار زیر می باشد:
نسل اول
فقط یک پایروتیروئید به نام آلترین که در سال 1949 تجاری شد.
نسل دوم
اغلب مصارف بهداشتی دارند مانند تترامترین، رزمترین، بیوآلترین، بیورزمترین و فنوترین. این ترکیبات بیشتر برای کنترل پشه و مگس ها به کار برده می شوند به ویژه در مناطقی که بیماری هایی که توسط این دو آفت منتقل می شود، رایج باشد.
نسل سوم
قدرت کشندگی زیاد و دوام بالا در برار نور خورشید دارند. فنوالریت و پرمترین که در سال 1972 -1973 فرموله شدند.
نسل چهارم
مقدار مصرف در واحد سطح بسیار کم است مثل سی هالوترین، سیپرمترین، دلتامترین، فن پروپاتربن و…
تترامترین
اولین بار در سال 1965 معرفی شده است.این ترکیب که پایروتیروئید مصنوعی می باشد اثر ضربه ای شدید داشته و برای آفات بهداشتی از جمله پشه، مگس، کک، کنه، ساس و سوسری و …. استفاده می شود.
با توجه به اثر مطلوبی که بر روی آفات بهداشتی داشته و اگر همراه با آفتکش مناسب استفاده شود آن ها را از بین می برد. برای انسان و سایر پستانداران خیلی کم خطر می باشد. یکی از ویژگی های مثبت دیگر این ترکیب این می باشد که در انبار تا حرارت 50 درجه سانتیگراد پایدار می‌باشد. عملاً در آب نامحلول بوده ولی در استون 40 درصد، بنزن 50 درصد، تولوئن 40 درصد به خوبی حل می‌شود.
از این سم برای مبارزه با مگس ها، پشه‌ها، زنبورها، در اماكن مسكونی و دامداری ها استفاده می‌شود. سطح كشندگی 50 درصد آن از طریق گوارشی برای موش صحرائی 5200 میلی‌گرم بر كیلوگرم وزن بدن است.
تغذیه سگ ها با 1250 – 2500 و 5000 میلی‌گرم در كیلوگرم وزن بدن در 13 هفته پس از تغذیه هیچگونه عارضه و علائم مسمومیت ایجاد نشده است. بنابر این می توان آن را با دوز مشخص توصیه شده به راحتی بر روی سگ های خانگی آلوده به کک استفاده کرد.
- کنسانتره آلفاکیل با ماده موثر تترامترین و آلفاسایپرمترین بر روی انواع آفات بهداشتی موثر بوده و سمیت کمتری نسبت به محصولات مشابه در بازار، دارد.
این در بدن حیوانات خونگرم در اثر متابولیسم به هیدروكسی سیكلوهگران دی كاربوكسی ماید تبدیل می‌شود. در حیوانات خونگرم 95 درصد آن در ظرف 5 روز از بدن دفع می‌شود.
منبع
What is a pyrethroid insecticide? – Insects in the City (tamu.edu)
